TOTAL DİZ VE KALÇA PROTEZİ
TOTAL KALÇA ARTROPLASTİ (THA) SİSTEMLERİ
Total kalça protezi veya implantı olarak da bilinen total kalça artroplastisi (THA), hasarlı veya hastalıklı bir kalça ekleminin yapay bir protezle değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. THA, osteoartrit, kırıklar veya diğer dejeneratif durumlar gibi kalça eklemi rahatsızlıkları olan bireylerde ağrıyı hafifletmeyi, hareketliliği iyileştirmeyi ve işlevi eski haline getirmeyi amaçlayan cerrahi bir çözümdür. Bu prosedürde kullanılan tıbbi cihazlara da THA sistemleri veya protez ürünleri adı verilir. THA’da kullanılan protez, eklem işlevini eski haline getirmek ve ağrıyı hafifletmek için birlikte çalışan birkaç bileşenden oluşur. Tipik olarak bir THA ürününde bulunan bileşenler (komponentler) şunlardır:
1. Femoral bileşen: Femur başının yerini alan kısımdır. Femura yerleştirilen metal bir gövdeden (stem) ve asetabular bileşenle eklem yapan top şeklinde metal veya seramik bir kafadan oluşur.
2. Asetabular bileşen: Pelvisteki hasarlı asetabulumun yerini alır. Genellikle polietilenden (UHMWPE) yapılmış bir astar (liner) ile metalden yapılmış fincan şeklindeki (kap) bir bileşendir.
3. Astar (liner): Asetabular bileşenin içine oturan ve femur başının eklemlenmesi için pürüzsüz bir yüzey sağlayan bir bileşendir. Genellikle dayanıklı ve düşük sürtünmeli bir malzeme olan polietilenden (UHMWPE) yapılır.
4. Asetabular kap: Asetabular lineri yerinde tutan bir bileşendir. Genellikle titanyum gibi metalden yapılır ve kemiğin içe doğru büyümesine ve sabitlenmesine izin veren gözenekli bir yüzeye sahiptir.
5. Femoral baş: Asetabular bileşenle eklem yapan top şeklindeki bileşendir. Metal, seramik veya bir malzeme kombinasyonundan yapılabilir.
6. Modüler bileşenler: Bazı THA sistemleri ayrıca özelleştirmeye ve intraoperatif ayarlamalara izin veren modüler bileşenler içerir. Bunlar, farklı bacak uzunlukları ve çıkıntıları için seçenekler sunan modüler boyunları veya farklı kalınlıklara sahip modüler astarları içerebilir.
Farklı üreticilerin çeşitli THA ürün seçenekleri olduğunu ve belirli bileşenlerin ve tasarımların değişebileceğini unutmamak önemlidir. THA ürününün seçimi, hastanın anatomisi, cerrahın tercihi ve hastanın özel ihtiyaçları gibi faktörler tarafından belirlenir.
THA bileşenlerinin seçimi ve implantasyonu, eklem replasman cerrahisinde uzmanlığa sahip kalifiye ortopedi uzmanları tarafından yapılmalıdır. Hastanın durumunu değerlendirecek, kemik kalitesi, hareket açıklığı ve stabilite gibi faktörleri göz önünde bulunduracak ve hastanın bireysel ihtiyaçlarına uygun THA ürününü seçeceklerdir.
TOTAL DİZ ARTROPLASTİ (TKA) SİSTEMLERİ
Total diz protezi olarak da bilinen total diz artroplastisi (TKA), hasar görmüş veya yıpranmış diz ekleminin protez adı verilen yapay bir eklemle değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. TKA’nın amacı, ciddi diz artriti veya cerrahi olmayan tedavilere yanıt vermeyen diğer diz rahatsızlıkları olan kişilerde ağrıyı azaltmak, hareketliliği iyileştirmek ve işlevi geri kazandırmaktır. TDA işlemi sırasında femur ve kaval kemiğinin uçları da dahil olmak üzere diz ekleminin hasarlı kısımları çıkarılır ve yapay bileşenlerle değiştirilir.
Bu prosedürde kullanılan tıbbi cihazlara da THA sistemleri veya protez ürünleri adı verilir. Total diz artroplasti sistemi tipik olarak üç bileşenden (komponent) oluşur:
1. Femoral bileşen: Bu kısım, femurun alt ucunun yerini alır. Genellikle metalden (örneğin kobalt, krom ve molibden alaşımı) yapılır ve femurun doğal anatomisini taklit etmek için kavisli bir şekle sahiptir.
2. Tibial bileşen: Bu bileşen, tibianın üst kısmının (tibial plato) yerine geçer. Tipik olarak metalden (örneğin kobalt, krom ve molibden alaşımları) yapılır ve üzerine polietilen parçanın (insert) takıldığı düz bir yüzeye sahiptir.
3. Tibial insert: Polietilen (UHMWPE) insert, femoral ve tibial bileşenler arasında bir yastık görevi görür.
4. Patellar bileşen: Bazı durumlarda, patellanın arka yüzeyi, hareketini iyileştirmek ve sürtünmeyi azaltmak için polietilen (UHMWPE) bir bileşenle yeniden kaplanabilir.
Bu bileşenler genellikle kemik çimentosu kullanılarak veya stabilite için kemiğin protezin içine büyümesini teşvik eden presle geçirme teknikleri yoluyla kemiğe sabitlenir.
Total diz protezi ameliyatı, ciddi diz osteoartriti, eklem deformitesi veya konservatif tedavilere yanıt vermeyen diğer diz rahatsızlıkları olan kişilerde ağrıyı hafifletmek, hareketliliği yeniden sağlamak ve yaşam kalitesini artırmak için yaygın olarak yapılır. Optimum sonuçlara ulaşmak için dikkatli preoperatif planlama ve postoperatif rehabilitasyon gerektiren karmaşık bir prosedürdür.